تشخیص درست آکنه و انواع آن

تشخیص درست آکنه شامل بررسی شواهد موجود و توضیح شدت جوش می­ شود. تعیین شدت و درجه آکنه برای انتخاب بهترین روش درمان به منظور راحتی بیمار و به حداقل رساندن جای زخم ضروری است. اگر با آکنه درجه 2 یا بیشتر دست و پنجه نرم می­ کنید، یا حتی اگر دچار آکنه خفیف هستید که به محصولات مراقبت پوست جواب نمی­ دهد، حتما با متخصص پوست مشورت کنید. خوشبختانه، برای شدیدترین نوع آکنه هم درمان وجود دارد. در ادامه با آکنه بیشتر آشنا خواهید شد.

تشخیص آکنه

بسیاری از افراد می­توانند آکنه را تشخیص دهند. مخصوصا در موارد خفیف، اکثر افراد متوجه علائم این عارضه شایع پوستی می­شوند. اما اگرچه ممکن است با ظاهر جوش آشنا باشید، باید بدانید که میزان شدت آکنه متغیر است. مراجعه به متخصص پوست برای تشخیص دقیق آکنه بسیار موثر است زیرا درجه­های مختلف آکنه به روش­های مختلف درمان نیاز دارند. همچنین چند عارضه پوستی دیگر شبیه به آکنه وجود دارد که درمان آن نیازمند روشی کاملا متفاوت است.

• معاینه خود :

آکنه، مثل سرطان پوست، به معاینه هدفمند نیاز ندارد. برعکس، با نگاه کردن در آینه یا دوش گرفتن متوجه آن می­شوید.

از جمله علائم آکنه می­توان به جوش سرسیاه (کومدو)، جوش سرسفید (چرکی) و گاهی برآمدگی­ های ملتهب یا کیست اشاره کرد. تمام این علائم ناشی از بسته شدن منافذ است.

در اغلب موارد، درمان آکنه خفیف به مشورت با پزشک نیاز ندارد و با استفاده از محصولات مراقب پوست در خانه قابل درمان است. اما اگر مطمئن نیستید که عارضه پوستی شما آکنه است یا اگر آکنه شدید به نظر می­رسد و تغییر ظاهر داده است، باید به متخصص پوست مراجعه کنید.

تشخیص درست آکنه و انواع آن

• آزمایشگاه و آزمایش :

پزشک می­تواند با یک معاینه ساده بصری آکنه را تشخیص دهد و آزمایشی برای تشخیص آن وجود ندارد. درموارد نادر، پزشک از جای زخم یا چرک نمونه می­گیرد تا احتمال سایر مشکلات عفونی رد شود.

ممکن است از زنان آزمایش هورمونی گرفته شود تا شرایطی مثل حاملگی، پرولاکتین بالا، سندرم کوشینگ و تستسترون بالا (حاکی از کیست تخمدان) مشخص شود.

• عکسبرداری :

برای تشخیص آکنه از این روش استفاده نمی­ شود اما اگر فرد به دلیل مشکلاتی نظیر کیست تخمدان، تومور تخمدان یا تومور آدرنال دربرابر آکنه آسیب­ پذیر باشد، پزشک عکسبرداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن یا ام ­آر آی تجویز می­ کند.

• تشخیص افتراقی :

بعضی از عارضه­ های پوستی اگرچه علت و روش­های درمان متفاوت دارند، ولی بسیار مشابه آکنه هستند. اگر مطمئن نیستید، شرط عقل این است که با متخصص پوست مشورت کنید تا با در نظر گرفتن شرایط، احتمال هرگونه عارضه پوستی دیگر را حین معاینه رد کند.

• روزاسه :

گاهی به اشتباه از روزاسه تحت عنوان «آکنه بزرگسالان» یاد می­ شود اما علت بروز آن متفاوت است. لازم است برای تشخیص به موقع به متخصص پوست مراجعه کنید.

روزاسه با کورک و جوش­های چرکی باعث قرمز شدن پوست، مخصوصا روی بینی و گونه، می­شود و ممکن است باعث شود بینی بزرگ به نظر برسد. این عارضه تا قبل از 30 سالگی شایع نیست و اغلب در افراد با رنگ پوست روشن و زنان دیده می­ شود (اما بروز آن در مردان شدیدتر است).

• فولیکولیت :

به التهاب، برآمدگی یا چرکی شدن فولیکول مو، فولیکولیت می ­گویند. معمولا علت بروز این عارضه باکتری (مثل استرپتوکوک یا استافیلوکوک) است و با مصرف آنتی بیوتیک به صورت موضعی یا دهانی درمان می­ شود.

• کراتوز پیلاریس :

کراتوز پیلاریس به شکل جوش­های کوچک و برجسته روی بازو، ران و کپل و گاهی صورت ظاهر می­شود. معمولا این عارضه در سال­های شیوع آکنه رخ می­دهد و تقریبا 50% از نوجوانان تاحدی به آن مبتلا هستند.

• عرق­سوز :

عرق­سوز به شکل جوش­های کوچک قرمز روی سطح پوست دیده می­شود و در اثر گرمازدگی رخ می­دهد. به این وضعیت عرق جوش یا گرمی­دانه هم می ­گویند.

جوش ناشی از داروهای سرطان :

بعضی از داروهای سرطانی مثل تارسوا (ارلوتینیب) باعث ظاهر شدن جوش­هایی می­شود که بسیار شبیه به آکنه است. ممکن است افرادی که از این داروها استفاده می­کنند سراغ روش­های درمان آکنه بروند که بی­فایده است چون علت بروز جوش با عوامل بروز آکنه متفاوت است.

اگر حین درمان سرطان با جوش شبیه به آکنه مواجه شده­اید، با پزشک معالج خود صحبت کنید.

درجه آکنه :

بعد از اینکه متخصص پوست آکنه را تشخیص داد، باید درجه آن را مشخص کند. متخصص پوست نوع جوش­های سرسیاه، میزان التهاب، شدت جوش، میزان گستردگی آکنه و قسمت­هایی را که تحت­الشعاع قرار گرفته­اند بررسی می­کند.

در این میان باید مشخص شود که آکنه در کدام یک از دسته­های زیر می­گنجد:

• آکنه غیر ملتهب: جوش سرسیاه باز و بسته
• آکنه ملتهب همراه با کورک، چرک، برجستگی و یا کیست

درجه آکنه	شدت
1	خفیف
2	متوسط
3	متوسط تا شدید
4	شدید (کیستی)

انواع درجه آکنه به ترتیب زیر است :

• درجه 1: به خفیف­ترین نوع آکنه، آکنه درجه 1 می­گویند. در این حالت، جوش سرسیاه، سرسفید یا میلیا و گاهی کورک خفیف روی پوست ظاهر می­ شود اما خبری از التهاب (قرمزی، ورم یا حساس شدن پوست) نیست. معمولا می­توان آکنه درجه 1 را با داروهای بدون نسخه درمان کرد.
• درجه 2: آکنه درجه دو متوسط است. تعداد جوش­های سرسیاه و سرسفید نسبت به آکنه درجه 1 بیشتر است. کورک و جوش چرکی (سرسفید) بیشتر دیده می­ شود. آکنه درجه 2 هم با محصولات بدون نسخه قابل درمان است اما اگر بعد از شش تا هشت هفته بهبود حاصل نشد، با پزشک مشورت کنید.
• درجه 3: آکنه درجه 3 متوسط تا شدید محسوب می­شود. تفاوت این نوع آکنه با آکنه درجه 2 در میزان التهاب است. تعداد جوش­های چرکی در این حالت بیشتر است و التهاب و قرمزی بیشتری روی پوست دیده می شود. در اغلب موارد، برجستگی روی سطح پوست وجود دارد. این نوع آکنه باید توسط متخصص پوست معاینه شود زیرا هم دردناک است، هم جای زخم آن باقی می­ ماند.
• درجه 4: آکنه درجه 4 شدیدترین نوع آکنه است. در این حالت، جوش چرکی، برآمدگی و کیست با تعداد زیاد روی پوست دیده می­ شود. معمولا تعداد جوش­های سرسیاه و سرسفید بسیار بالاست. التهاب و جوش بخش زیادی از پوست، به غیر از صورت، مثل گردن، قفسه سینه و کمر را درگیر می­کند. آکنه درجه 4، که به آن آکنه کیستی هم می­ گویند.، باید توسط متخصص پوست درمان شود.

سوالات متداول در آکنه :

• آکنه چطور تشخیص داده می­ شود؟

پزشک می­ تواند با معاینه پوست آکنه را تشخیص دهد. بررسی سابقه پزشکی و پرسیدن سوال هم به تشخیص علت بروز آکنه کمک می ­کند. این سوالات شامل دارویی که مصرف می­ کنید، سابقه خانوادگی، تغییر روتین پوستی یا تجربه یائسگی و دیگر مشکلات می­ شود.

• برای تشخیص آکنه باید به چه پزشکی مراجعه کرد؟

اکثر پزشکان می­ توانند آکنه را تشخیص دهند اما معمولا متخصص پوست مناسب­ترین گزینه برای تشخیص نوع و درجه آکنه، روش­های درمان یا تشخیص سایر عارضه ­های پوستی است.

• پزشک برای تشخیص آکنه از چه آزمایشی استفاده می­کند؟

تشخیص آکنه به آزمایش نیاز ندارد. علت اصلی تجویز آزمایش، رد کردن احتمال سایر مشکلات است. بدین منظور، از روش­ هایی مانند نمونه ­برداری از پوست یا چرک و بررسی نمونه در آزمایشگاه استفاده می­ شود. ممکن است بعضی از جوش­ها آکنه نباشند و پای عارضه دیگری مانند فولیکولیت، کورک (تاول) یا کراتوزیس پیلاریس در میان باشد.

• آکنه هورمونی چطور تشخیص داده می­ شود؟

ممکن است آکنه در زنان بزرگسال ناشی از تغییرات هورمونی وابسته به حاملگی، یائسگی یا مشکلاتی نظیر سندرم کوشینگ یا سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد. حتی نوسانات هورمونی در دوره قاعدگی باعث جوش زدن می­ شود. آزمایش خون به تشخیص تغییرات هورمونی کمک می­ کند. طبق این آزمایش و بررسی­های دیگر، ممکن است آزمایشات بیشتر تجویز شود تا علت یا عوامل مربوطه مشخص شود.

معمولا آکنه در دوران قاعدگی روی چانه، فک، گردن، قفسه سینه و بالای کمر ظاهر می­ شود و شامل آکنه کیستی بزرگ و دردناک است.

• آیا آکنه معالجه می­ شود؟

آکنه قابل پیشگیری یا معالجه نیست اما می ­توان آن را درمان نمود. حتی اگر با استفاده از یک روش درمان جای جوش کاملا از بین برود، باز هم ممکن است آکنه عود کند. با این حال، آکنه در نوجوانان و جوانان با بالا رفتن سن بهتر می­ شود. اگر آکنه علت زمینه ­ای دارد، با درمان بیماری آکنه هم برطرف می­ شود. اگر مصرف دارو، مثل استروئید، باعث آکنه شده باشد، ممکن است با تغییر یا قطع درمان آکنه هم از بین برود.